Avrupa’ya kadar açılan ve 40 yıla kadar ömrü olan Diyarbakır ’hasır’ bileziği için usta yetişemiyor

Asırlardır herhangi bir teknolojik imkan kullanılmadan, tamamen el emeği göz nuruyla üretilen Diyarbakır’ın ’hasır7 bileziği üretimini yapacak usta sayısı bir elin parmağını geçmiyor. Ömrü 40 yıla kadar olan hasır bilezik, Avrupa’ya kadar ihracı yapılıyor.

Diyarbakır’da, binlerce yıllık geçmişi olan ve geleneksel olarak kullanılan Diyarbakır ’Hasır’ bileziğinin üretimi sürdürülmeye çalışılıyor. Kuyumculuk mesleğinde teknoloji kullanılmadan üretilen el sanatlarından biri olarak gösterilen, külçe ile hurda altının eritilerek tel haline dönüştürülmesiyle yapılan takı seti, gerdanlık ve bilezikten oluşan Diyarbakır hasırı’ dünyada birçok ülkeye de gönderiliyor. Kent genelinde birkaç atölyede hasır üretimi yapan ustalar, üretimin devamı için yetiştirecek usta bulamadıklarını belirtirken, hasır bileziğin ömrünün diğer altın takı türlerine göre 40 yıl daha fazla olduğu belirtiliyor.

“Başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeden sipariş alıyoruz”

Diyarbakır’da 30 yıla aşkındır kuyumculuk yapan Yüksel Gold Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yüksel, Diyarbakır hasırının çok eski tarihlere dayandığını söyledi. Bugüne kadar teknoloji karıştırılmadan devam ettirildiğini belirten Yüksel, “Bunların sürekli üretimi yapılıyor. Biz Avrupa’dan, çok değişik daha uzak ülkelerden siparişini alıyoruz. Diyarbakır tarihinde bugüne kadar 3 boy olarak üretilmiş. Şu bizim nenelerimizin ve annelerimizin taktığı hasır bileziklerdir. Yeni gelin olanların biraz daha ince oluyor. Bir de kız hasrı dediğimiz, genç kızların hasrı daha ince oluyor. Şu an artık bunu yetiştiremiyoruz. Ustalarımızın da yoğunluğu var. Biz, üretim borsası kurmayı düşünüyoruz. Öyle bir projemiz var. Buna dayalı bütün bu değerli ustalarımızı bir araya getirip ve daha yoğun bir şekilde mal üretip dış ülkelere satışını yapmak istiyoruz, projemiz budur. Hasır bileziğin üretimine, işçiliğine çok önem veriliyor. Öyle sıradan ürün değildir. Haftalarca üstünde duruluyor, eritiliyor. sonra dövülüyor, çekiliyor. Bir tane hasırın yapılışı bir günü alıyor” dedi.

“Bunu yapacak ustalar Diyarbakır’ın dışında bir yerde bulunmaz”

56 yıldır kuyumculuk mesleğiyle uğraşan Zülfikar Ateşoğlu, Diyarbakır’ın el işi hasır bileziğinin bugün dünya çapında tek, bir numara olduğunu kaydetti. Ateşoğlu, “Bunu yapacak ustalar Diyarbakır’ın dışında bir yerde bulunmaz. Sadece Diyarbakırlı ustalarımıza ait bir iş. Bunlar böyle tek tek telle örülüyor. Bunu yapan değerli ustalarımız 4, 5 tane ya var ya yok. Ustalar da bu işi bıraksalar bu hasır artık ölmüş olacak. Bunları 20 sene, 30 sene, 40 sene de kullansan hasır bilezik aynı. Diğerinin ömrü 3 sene ise bunları 40 sene de kullanır” diye konuştu.