Deniz salyası oluşturan planktonlar için kritik uyarı: “2100 yılında oksijen sıkıntısı yaşayabiliriz”

Marmara Denizi’nin karşı karşıya kaldığı ‘deniz salyası’ olarak adlandırılan ve fitoplankton denen bitkisel canlıların aşırı çoğalıp salgı üretmesiyle oluşan müsilajın dünyadaki yaşamı tehdit etmesinden endişe ediliyor.

Hayati uyarı matematiksel modellemeyle küresel sıcaklık artışı ve iklim değişikliğinin gelecekteki etkileri üzerine araştırma yapan Amasya Üniversitesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yadigâr Şekerci Fırat’tan geldi. Atmosferde bulunan tüm oksijenin yüzde 50’den fazlasını üreten planktonların küresel sıcaklık artışı, iklim değişikliği ve atıklar nedeniyle kirlilikle karşı karşıya kaldığını anlatan Doç. Dr. Yadigâr Şekerci Fırat, “Eğer bu hızla gidilirse 2100 yılında atmosferik oksijen seviyesinde çeşitli sıkıntılar yaşayacağımız noktasında tahminlerimiz var” dedi.

Çalışmasını Rus bilim adamı Prof. Dr. Sergei Petrovskii’nin danışmanlığında gerçekleştiren Doç. Dr. Fırat, “2100 yılında oksijen tükeniyor dediğimizde oksijen bir anda bitecek diye bir şey yok. Küresel ısınma ve iklim değişikliğindeki çeşitli faktörleri elimine edebilirsek bu senaryoyu tersine çevirebiliriz. Örneğin bu karbondioksit emisyonu olabilir. Marmara Denizinde karşılaştığımız çevresel problem olan müsilaj konusu olabilir. Eğer çeşitli önlemlerimizi alırsak 2100 yılında karşılaşacağımızı simüle ettiğimiz, matematiksel model olarak öngördüğümüz yapıyı geri çevirebiliriz” diye konuştu.

İç deniz olan Marmara Denizi’nin fitoplanktonların çoğalması için uygun ortam oluşturduğunun altını çizen Fırat, “Marmara’ya dökülen endüstriyel ve evsel atıklar bir şekilde parçalanmaya uğruyor. Sudaki oksijeni çekiyor. Oradaki canlılık bitiyor. Bu bize Türkiye’de verilmiş ekolojik bir sinyal. İtalya bununla birkaç ay önce karşılaştı. İtalya’nın kıyılarının bundan arınması ortalama 5 ayı buldu. Atıkları azaltabilmeyi başarabilirsek, denize döktüğümüz suyu arıtabilirsek fitoplanktonlar besin alamayacaklar. Dolayısıyla bu derece de büyüyemeyecekler ve bu şekilde bir patlama yaşanmayacak. Doğa kendisini düzenleyecek” ifadelerini kullandı.