Epilepsi hastaları da spor yapabilir

Epilepsi hastalarının ailelerinin egzersiz sırasında nöbet oluşacağından endişe ederek, koruyucu bir tutumla aktivite kısıtlamasına gidebildiğini vurgulayan Nöroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Akbaş, “Bu doğru bir davranış değildir. Epilepsi hastalarının da yürüyüş, yoga, kardiyo hareketleri ve satranç gibi yapabilecekleri pek çok spor dalları vardır” dedi.

Halk arasında “sara hastalığı” olarak da bilinen epilepsi, beyin fonksiyonlarının kısa süren bozukluğu olarak tanımlanıyor. Liv Hospital Nöroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Akbaş, 26 Mart Epilepsi Günü dolayısıyla “Epilepsi ile Yaşamak” hakkında bilgilendirmede bulundu. Beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılımı sonucunda ortaya çıkan epilepsi hastalığı, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 1’ini etkilediğini söyleyen Dr. Abdurrahman Akbaş, epilepsinin hemen her yaşta görülebilen, uzun süreli tedavi ve izlem gerektiren bir hastalık olduğunun altını çizdi. Dr. Akbaş, “Hastalık sıklıkla gençleri ve yaşlıları etkiler. Epilepsi hastalarının, beyindeki anormal elektriksel aktivite sonucu epileptik nöbet geçirmeye yatkınlıkları vardır. Farklı epileptik nöbet tipleri vardır. Bazı epilepsi nöbet tipleri belli bir süre devam edip tedaviyle tamamen düzelirken, bazıları ise hayat boyu devam etmektedir” diye konuştu.

Epilepsi hastalığının nedenleri

Beyin hücrelerinin elektriksel aktivitesiyle tüm vücuda mesaj gönderdiğini ve beyinde elektriksel aktivitenin her daim devam ettiğini ifade eden Nöroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Akbaş, “İnme (felç), beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit vb.), ciddi kafa travmaları, doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması v.b. gibi sebepler sonucunda beynin aktivitesindeki bozukluk meydana gelerek epilepsi nöbetleri ortaya çıkabilmektedir; fakat çoğu vakada epilepsinin altta yatan sebebi kesin olarak ortaya konulamamaktadır. Diğer yandan bazı epilepsi hastalarının ailesinde de bu hastalığın bulunması epilepsinin kalıtsal bir yanının da olduğunu göstermektedir. Epilepsinin temel tedavisinin ‘antiepileptikler’ adı verilen ilaçlarla yapılıyor. Tedavinin başarılı olabilmesi amacıyla bu ilaçların doktor kontrolünde düzenli kullanılması gerekmektedir. Nöbet sayısında artış olursa, ilaç tedavisine başlandıktan sonra başka şikâyetler ortaya çıkarsa, başka bir hastalık tanısı konulduysa ve tedavisine başlanıldıysa, gebelik durumu varsa veya gebe kalınması planlanıyorsa uzmana başvurulmalıdır. Diğer bir tedavi seçeneği ise cerrahi tedavidir. Cerrahi tedaviye karar vermeden önce hastanın nöbetlerinin ilaç tedavisine dirençli olduğunun gösterilmesi gerekir” şeklinde konuştu.

Epilepsi nöbeti geçiren birine yaklaşım

Uzm. Dr. Abdurrahman Akbaş, epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl yaklaşılması gerektiği konusunda ise şu uyarılarda bulundu: “112’i aranmalı ve yardım istenmelidir. Hastanın çevresinde önlem alınmalı, zarar verebilecek şeylerden korunmalıdır, sıkı giysileri varsa giysileri gevşetilmeli (kravat, kemer gibi), gözlüğü varsa çıkartılmalıdır, başı yumuşak bir şekilde desteklenmelidir. Sabit ve rahat olacak şekilde kişiyi kasılmalarının olmadığı tarafına doğru yatırıp, tükürüğünün dışarı akması sağlanmalıdır. Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve neler yapılması gerektiğini açıklayan bir hastalık kartı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Nöbetinin ne kadar devam ettiği takip edilmeli ve acil servis ekibine bildirilmelidir. Hastanın başında nöbeti tamamen geçene kadar beklenilmelidir. Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiyse solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur.”

Nöbet esnasında yapılmaması gerekenler

Uzm. Dr. Akbaş, epilepsi sırasında neler yapılmaması gerektiğini ise şöyle açıkladı:

“Hastanın nöbete bağlı hareketleri kısıtlanmamalıdır. Ağzına bir şeyler koyulmamalıdır. Hasta tehlikede değilse, yeri değiştirilmeye çalışılmamalıdır. Nöbet tamamen sonlanmadan su veya yiyecek verilmemelidir. Nöbetin geçmesine yönelik bir şey yapılmamalıdır. Soğan, kolonya vb. şeyler koklatılmamalıdır. Aşırı bedensel yorgunluk epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir. Ancak çok hareketsiz bir yaşam şekli de pek çok hastalığı tetiklemektedir. Epilepsi hastalarının aileleri egzersiz sırasında nöbet oluşacağından endişe ederek, koruyucu bir tutumla aktivite kısıtlamasına gitmektedirler. Bu doğru bir davranış değildir. Spor yapılıp yapılamayacağı ve uygun spor dalının seçimi her bir hasta için özel olarak değerlendirilmelidir. Hekim ve antrenör işbirliğiyle uygun spor dalı saptanmalıdır. Epilepsi hastalarının da yürüyüş, yoga, kardiyo hareketleri ve satranç gibi yapabilecekleri pek çok spor dalları vardır.”