Pandeminin turizm sektörüne etkisi anlatıldı

DÜZCE(İHA) – Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün düzenlediği Dijitalleşme ve Pandemi Sürecinde Sosyal Bilimler Panellerinin 9. sayısında turizmde güncel gelişmeler konusu konuşuldu.

Panelin ilk sunumunu yapan Bartın Üniversitesi Öğretim Üyesi Ayhan Karakaş, turisti; temel amacı psikolojik tatmin sağlamak olan, seyahat süresince mal ve hizmet üretimi ya da satış yoluyla kazanç elde etmeyi düşünmeyen ekonomik anlamda tüketici olan ve normal düzeyde bir mali güce sahip, zamanı sınırlı olan kişi olarak tanımladı.

Turizm talebinin turizm sektörünün yapısından dolayı birçok olaydan etkilendiğini, küresel salgınların bunlardan sadece birisi olduğunu söyleyen Karakaş, turizm sektörünün 2020 yılında pandemi nedeniyle yüzde 72 oranında bir azalma olduğunu ve bununda küresel bazda 1 milyara yakın turist kaybına ve 1,1 trilyon dolara yakın bir turizm geliri kaybı olduğunu ifade etti.

Pandeminin tüketici kararlarına da etki ettiğini söyleyen Karakaş, turizmde; tatil köyü ve büyük oteller yerine kısa süreli ev kiralamaları, ulaşımda özel araçların kullanımına yönelimin olduğunun altını çizdi.

“Turizm endüstri gelişimi ile paralel ilerliyor”

“Turizm Sektöründe Gelenekselden Dijitale Geçiş” konu başlığında bilgi ve deneyimlerini paylaşan Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Hakan Tuna, turizmin endüstrinin gelişimiyle paralel ilerlediğini, tıpkı endüstride olduğu gibi turizmde de; Turizm 1.0, Turizm 2.0, Turizm 3.0, Turizm 4.0 evreleri yaşandığını vurguladı. Tuna, turizm evrelerini, “Turizm 1.0’da kentsel yaşama geçişin hızlanması ile birlikte aileler, doğduğu yerin dışına seyahat etmeye başladı. Herkes için turizm kavramının ortaya çıkmasının ve gelişmesinin yaşandığı dönem. Turizm 2.0; petrol tabanlı içten yanmalı motorların gelişimi ile birlikte, turizm faaliyetlerinin bireysel araçlar dışında kalan teknolojik araçlar ile bireysel veya gruplar halinde tur şeklinde gerçekleştirildiği dönem. Turizmde ulaşımın kolaylaşması, yaygınlaşması, iletişim ağının gelişmesi. Turizm 3.0; telekomikasyonun hızla ilerlemesinin ardından, turizmde iletişim ağının daha hızlı ve ulaşabilir olduğu, turist ve turizm personelinin hayatını kolaylaştıracak şekilde gelişen otomasyon ve inovasyon dönemi. Sürdürülebilir turizm olgusu, internet ve iletişim ağının gelişmesi, turizmde inovasyon ve otomasyon kavramının oluşumu, yeşil oteller. Turizm 4.0 ise; fiziksel alt yapı, sosyal bağlantılar, devlet kurumları ve işletmelere ilişkin ‘insan zihinlerinden elde edilen verilerin’ toplanması için destinasyonda sağlanan girişimler ile desteklenen turizm. Sanal gerçeklik, akıllı otel yönetim sistemi, akıllı bilet (kart) sistemi, akıllı uzaktan video izleme sistemi, akıllı tur rehber sistemi, akıllı seyahat acentesi sistemi” şeklinde açıkladı.

“Küresel ölçekte yüzyılın en büyük krizi”

Panelin son sunumunu yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Dr. Öğretim üyesi Çiğdem Mutlu “Pandemi Döneminde Uluslararası Turizm ve Turizmde Yeni Trendler” konusu hakkında katılımcıları bilgilendirdi. Covid-19 salgınının küresel ölçekte yüzyılın en büyük krizine yol açarken, bu süreçten en olumsuz etkilenen endüstrilerin başında turizmin geldiğini söyleyen Mutlu, Covid-19 salgını ile birlikte, uçak rezervasyon iptalleri, otellerin kapanması ve neredeyse tüm ülkelerdeki seyahat kısıtlamaları uluslararası turizmi büyük kayıplarla karşı karşıya bıraktığını dile getirdi.

Pandemi öncesi dönemde, 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 4 büyümeyle, gerçekleştirilen seyahat sayısının 1 milyar 461 milyona ulaştığını ifade eden konuşmacı, Covid-19 salgının başlaması ile birlikte, 2020’de ise bu sayının yüzde 74 düşüşle 381 milyona gerilediğinin altını çizdi.

Küresel turizm üzerinde Covid-19 salgınının yıkıcı etkisinin 2021’e de taşındığını vurgulayan Mutlu, 2020 ile karşılaştırıldığında ocak ayı uluslararası turist sayısının yüzde 87 düştüğünü söyledi.

“30 yıl önceki seviyelere geriledi”

Pandeminin yol açtığı maddi gelir kaybına de değinen Dr. Öğr. Üyesi Mutlu, “Pandemi öncesinde 2019 yılında uluslararası turizm kaynaklı gelirler bir önceki yıla göre yüzde 3 artarak yaklaşık 1,5 trilyon dolara yükselmiştir. 2020’de ise uluslararası turizm gelir kaybı 1,3 trilyon olarak açıklanmıştır. En yüksek düzeyde seyahat kısıtlamalarına sahip bölge olan Asya ve Pasifik(-%96), Ocak ayında uluslararası turizm hareketlerindeki en büyük düşüşü yaşadı. Avrupa ve Afrika uluslararası turizm hareketlerinde yüzde 85, Orta Doğu yüzde 84 düşüş yaşadı. Amerika ise, yılın son çeyreğinde biraz daha iyi sonuçların ardından ocak ayının turist sayılarında yüzde 77 düşüş yaşamıştır. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) tarafından açıklanan verilere göre ise turizm sektörünün dünya ekonomisine toplam katkısı 8,9 trilyon Dolar seviyesinde bulunmaktadır. WTTC’ye göre turizm dünya genelindeki gayrisafi yurt içi hasılasına (GSYİH) yüzde 10.4 katkı sağladı. Pandemi ile birlikte gelen kısıtlamalar sonucu 2020’de bu pay yüzde 5,5 geriledi. 2020’de 62 milyon iş kaybıyla birlikte 2019’daki 334 milyona kıyasla sektör genelinde sadece 272 milyon istihdam edildi. Pandemi sürecinde uluslararası turizm verilerinin neredeyse 30 yıl önceki seviyelere geriye gittiği belirtilmektedir” dedi.