Türkiye’de VLP yöntemi ile geliştirilen Covid-19 aşı adayı DSÖ listesinde

Türkiye, tüm dünyada Covid-19’a karşı geliştirilen ve en yenilikçi aşı yöntemlerinden biri kabul edilen virüs benzeri parçacıklara dayalı (VLP) aşıda önemli bir aşamaya geldi. TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında çalışmaları süren VLP temelli aşı çalışması, insan denemelerine geçen dünyadaki 4’ncü aşı adayı oldu ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) listesine girmeyi başardı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, VLP aşılarının oldukça yenilikçi olduğunu ifade ederek “Bu aşılar protein tabanlı. Bu nedenle de etkileri oldukça yüksek. Mayda Gürsel ve İhsan Gürsel hocalarımızın çalışması, dünyada VLP aşıları arasında klinik aşamaya geçen 4’üncü aşı adayı oldu. Böylece Dünya Sağlık Örgütü’nün aşı listesine girmeyi başardı. Faz aşamalarını başarıyla tamamlarsa 50 milyon dozluk kapasiteye sahip üretim tesisi hazır” ifadelerini kullandı.

Sekizi aşı, dokuzu ilaç olmak üzere 17 proje üzerinde çalışmalar yoğunlaştı

Korona virüs, Türkiye sınırlarına girmeden önce ilgili kuruluşu TÜBİTAK çatısı altında bilim insanlarını bir araya getiren Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, virüsle mücadele edebilecek aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarını koordine etmeye başladı. Oluşturulan TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu kapsamında 8’i aşı, 9’u ilaç olmak üzere 17 proje üzerinde çalışmalar yoğunlaştı.

Platform bünyesinde inovatif bir yöntem olarak kabul edilen virüs benzeri parçacıklara dayalı (VLP) aşı çalışması da başlatıldı. ODTÜ’den Prof. Dr. Mayda Gürsel ile Bilkent Üniversitesi’nden İhsan Gürsel çiftinin ortak projesiyle geliştirilmeye başlanan aşı adayı, virüsün enfeksiyon yapmayan bir şeklini taklit etme prensibine dayanıyor. Tüm dünyada yenilikçi bir aşı yöntemi kabul edilen virüs benzeri parçacıklara dayalı aşı çalışmasından sevindirici bir haber geldi.

30 Mart’ta da DSÖ’nün Covid-19 aşı adayları listesine girdi

Dünyada sayılı, TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu kapsamında ise tek VLP teknolojisi ile geliştirilen aşı çalışması, 27 Mart’ta faz 1 aşamasına geçti. Aşı adayı, 30 Mart’ta da DSÖ’nün Covid-19 aşı adayları listesinde yer alarak dünyada bu türde klinik aşamaya geçen 4’üncü aşı adayı oldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, sosyal medya hesabından 27 Mart 2021 Cumartesi günü sabah 8’de Ankara Onkoloji Hastanesinde Faz-1 çalışmaları öncesinde çekilen TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın da aralarında olduğu bilim insanlarının fotoğrafını paylaştı. Varank, sosyal medya mesajında fotoğrafların yanı sıra şu ifadelere yer verdi:

“Tarih: 27 Mart 2021

Yer: Ankara Onkoloji Hastanesi

TÜBİTAK COVID19 Türkiye Platformu aşı çalışmalarından ilki Faz-1 insan denemelerine başladı.

Mayda ve İhsan Hocamızın geliştirdiği aşı, DSÖ listesinde yerini alarak dünyada klinik aşamaya geçen 4. VLP aşı adayı oldu.”

“Faz aşamalarını başarıyla tamamlarsa 50 milyon dozluk kapasiteye sahip üretim tesisi hazır”

Bakan Varank, yaptığı yazılı açıklamada VLP temelli aşıların oldukça yenilikçi bir yöntem olduğunu söyledi. Farklı alanlarda kullanılan bu aşılar protein tabanlı oldukları için etki potansiyellerinin yüksek olduğunu vurgulayan Bakan Varank, “Mayda ve İhsan Gürsel hocalarımızın çalışması, dünyada VLP aşı adayları arasında klinik aşamaya geçen 4’üncü aşı adayı oldu. Böylece Dünya Sağlık Örgütü’nün listesine girmeyi başardı” dedi. Bakan Varank, Mayda ve İhsan Gürsel hocaların çalışmalarını yerinde görmek amacıyla Ocak ayında Nobel İlaç’ın TÜBİTAK Marmara Teknokent’teki (MARTEK) Biyoteknolojik İlaç Tesisini ziyaret ettiğini hatırlatarak “Burada ilk etapta gerekli altyapı oluşturuldu. Faz aşamalarını başarıyla tamamlarsa 50 milyon dozluk kapasiteye sahip üretim tesisi hazır” diye konuştu.

Virüsün 4 yapısal proteini de aşı antijeni olarak kullanılıyor

VLP tipi aşılarda, geliştirilen virüs benzeri parçacıklar, virüsü enfeksiyon oluşturmayacak bir şekilde taklit ediyor. Bu parçacıklar bağışıklık tepkisi uyandırırken hastalığa da neden olmuyor.

Geliştirilen aşı adayının başka bir özelliği ise diğer VLP aşılarından farkı olarak bu platformda virüsün 4 yapısal proteini de aşı antijeni olarak kullanılıyor. Bu yönüyle de dünyada klinik faza giren bir aşı adayı bulunmuyor.