Belarus’la Polonya arasındaki diplomatik kriz büyüyor

Belarus’un Polonya’nın Brest Konsolosunu istenmeyen kişi (persona non grata) ilan etmesi ile başlayan diplomatik kriz, iki ülkenin art arda misillemeleri ile devam ederken, son olarak Polonya, Belarus’un Bialystok ve Varşova Konsolosları’ndan ülkeyi terk etmelerini istedi.

Belarus ile Polonya arasındaki diplomatik kriz giderek büyüyor. Geçtiğimiz Salı günü Belarus’un, Polonya’nın Brest Konsolosu Jerzy Timofiejuk’u istenmeyen kişi (persona non grata) ilan ederek, 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini istemesiyle başlayan kriz, iki ülkenin diplomatları karşılıklı olarak sınır dışı etmeleri ile devam ederken, toplamda 3 Polonyalı diplomat Belarus’u terk etti. Polonya ise son olarak Belarus’un Bialystok ve Varşova Konsolosları’nın sınır dışı edilmesine karar verdi.

Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Marcin Przydacz sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Minsk’in Polonyalı diplomatlara yönelik dostane olmayan tutumu karşısında karşılıklılık ilkesi uyarınca Polonya Dışişleri Bakanlığı, Bialystok ve Varşova Konsolosları’nın sınır dışı edilmesi kararı almıştır” açıklamasında bulundu.

Ne olmuştu?

Belarus Dışişleri Bakanlığı, Polonya’nın Brest Konsolosu Jerzy Timofiejuk’u 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya’nın doğusunda ikamet etmekte olan Belaruslu azınlığa mensup onlarca kişiyi öldürdükleri belirtilen “Lanetli Askerler” anma programına katıldığı için sınır dışı etmişti. Polonya’nın Minsk’teki Maslahatgüzarı Marcin Wojciechowski’yi Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak nota veren Belaruslu yetkililer, Timofiejuk’un 28 Şubat’ta Polonyalı hükümet dışı kuruluşlar tarafından tertip edilen “Lanetli Askerler” anma programına katılarak uluslararası hukuk kurallarını, bilhassa diplomatik ilişkileri düzenleyen Viyana Konvansiyonu’nu ihlal ettiğini ifade etmişti.

Minsk’in Polonyalı diplomatı sınır dışı etme kararının ardından Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Marcin Przydacz ise Belarus’un haksız kararı karşısında Polonya’nın hızlı ve uygun bir biçimde karşılık vereceğini açıklamıştı. Nitekim ertesi günü Polonya, Varşova Belarus Büyükelçiliği’ndeki bir Belaruslu diplomat istenmeyen kişi ilan ederek ülkeyi terk etmesini istemişti. Ancak Polonya’nın bu hamlesi Belarus tarafından karşılıksız kalmamış, bu kez Grodno Polonya Konsolosluğu’nda görevli 2 Polonyalı diplomattan ülkeyi terk etmeleri istenmişti.

Lanetli Askerler kimdir?

2. Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya’nın çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren antikomünist silahlı yeraltı örgütlerinden biri olan “Lanetli Askerler” (Zolnierze Wykleci) günümüzde Polonyalı aşırı sağcılar tarafından kahraman olarak görülürken, aralarında bilim adamlarının da bulunduğu bazı çevreler ise söz konusu oluşumun Polonya’daki komünistler kadar, Yahudileri, diğer etnik ve dini azınlıkları da hedef aldığını belirtiyor. Belarus’un bugünkü tepkisi ise kod adı Bury olan Romuald Adam Rajs’ın komutanlığındaki “Lanetli Askerlerin” 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya’nın doğusunda ikamet etmekte olan Belaruslu azınlığa mensup onlarca kişiyi öldürmesinden kaynaklanıyor.