Beloyarsk NGS’nin BN-800 Reaktörüne ilk kez MOX yakıtı ile yakıt ikmali yapıldı

Beloyarsk NGS’nin BN-800 reaktörüne sahip dördüncü güç ünitesi şebekeye bağlandı. Ünite planlanan bakım işlemlerinin tamamlanmasının ardından elektrik üretimine devam etti. Bu çalışmaları gerçekleştirmek için güç ünitesi 8 Ocak 2021’den itibaren şebekeden çıkarıldı. Yakıt ikmali sırasında reaktör çekirdeğine ilk kez sadece uranyum-plütonyum yakıtı yüklendi.

Beloyarsk NGS’nin BN-800 reaktörüne ilk 18 seri MOX yakıt düzeneği, Ocak 2020’de yüklenmişti. Son yapılan işlemle bunlara 160 yakıt düzeneği daha eklendi. Böylece BN-800 çekirdeği yenilikçi yakıtla üçte bir oranında doldurulmuş oldu. Bundan böyle reaktöre sadece MOX yakıtı yüklenecek.

“Beloyarsk NGS, hedefine bir adım daha yaklaştı”

Beloyarsk Nükleer Santrali Direktörü Ivan Sidorov, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Beloyarsk NGS, bu işlemle nükleer endüstrinin stratejik kalkınmasının konularından biri olan ‘kapalı bir nükleer yakıt döngüsüne dayalı yeni bir teknolojik platformun uygulanması’ hedefine bir adım daha yaklaştı. Bu, MOX yakıtı kullanımının, şu anda kullanılmayan uranyum izotopunun üretime dahil edilmesini mümkün kılacağı; yani nükleer enerjisinin yakıt tabanını 10 kat artıracağı anlamına geliyor. Buna ek olarak, BN-800 reaktörü diğer nükleer santrallerde kullanılmış nükleer yakıtı yeniden kullanabilir ve bu yakıtın içerisindeki uzun ömürlü izotopları ‘yakarak’ radyoaktif atıkları en aza indirebilir. Planlanan tempoyu hesaba katarak, 2022’de tam Beloyarsk NGS’de MOX yakıt yüklü bir çekirdeğe geçebileceğiz” dedi.

Yakıt düzenekleri, Madencilik ve Kimyasal Kombine’de (FGUP GHK, Zheleznogorsk, Krasnoyarsk Bölgesi) üretildi. MOX yakıt peletlerinin üretimi için nükleer enerji için geleneksel olan zenginleştirilmiş uranyumdan farklı olarak güç reaktörlerinde üretilen plütonyum oksit ve tükenmiş uranyum oksit hammaddeler kullanılıyor. (Zenginleştirme üretiminin ikincil “kuyrukları” olarak adlandırılan tükenmiş uranyum hekzaflorür ve bunun deflorinasyonu ile elde ediliyor.)

“Rosatom uzmanları, bu tür yakıtların üretimi için teknolojiler geliştirmeye devam ediyor”

Rosatom’un yakıt şirketi TVEL A.Ş.’nin Bilimsel ve Teknik Faaliyetler ve Kalitesinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Alexander Ugryumov da “BN-800 çekirdeğinin MOX yakıtı ile yüklenmesine paralel olarak Rosatom uzmanlarından oluşan endüstri ekibi, Madencilik ve Kimyasal Kombine’de bu tür yakıtların üretimi için teknolojiler geliştirmeye devam ediyor. Özellikle VVER reaktörlerinin ışınlanmış yakıtından çıkarılan ve gelişmiş reaktörlerin ışınlanmış yakıtından elde edilen yüksek fonik plütonyum kullanılarak taze yakıt üretimi konusunda uzmanlaşmıştır. Tüm teknolojik işlemler tamamen otomatiktir ve yakın çevrede personel bulunmadan gerçekleştirilir. 2022 yılında yüklenmesi planlanan yüksek fonik yakıtlı ilk 20 MOKS-yakıt düzeneği üretildi ve kabul edildi. Gelecekte nükleer malzemelerin geri dönüşümü ve nükleer yakıtın yenilenmesi için gelişmiş teknolojiler, ışınlanmış yakıtı depolamak yerine işlemeyi ve üretilen yüksek seviyeli atık miktarını azaltmayı mümkün kılacaktır” ifadelerini kullandı.

MOX yakıtının endüstriyel üretimi 2018 sonunda Madencilik ve Kimyasal Kombine sahasında başladı. Bu benzersiz üretimi başlatmak için aynı zamanda Beloyarsk NGS için MOKS-yakıt düzeneğin tedarikçisi olarak da görev yapan Rosatom, TVEL Yakıt Şirketinin koordinasyonu ve bilimsel liderliği altında geniş bir endüstri işbirliği düzenlendi. Başlangıçta, BN-800 reaktörü piyasaya sürüldüğünde, uranyum yakıtı ile donatılmış bir hibrit çekirdek ile piyasaya sürüldü. Bu hibrit çekirdek, TVEL’in Elektrostal’daki üretim tesisi olan Elemash tarafından üretilen uranyum yakıtı ve Dimitrovgrad’da bulunan Nükleer Reaktörler Bilimsel Araştırma Enstitüsünde üretilen Deneysel MOX yakıt demetleriyle yüklendi.

Ocak ayında, yetkili Amerikan dergisi POWER, Beloyarsk NGS’deki seri MOX yakıtının yüklenmesini küresel enerji sektörünün 2020’deki ana etkinliklerinden biri olarak adlandırdı.