TÜDKİYEB Genel Başkanı Çelik: “Bayram için fazlasıyla kurbanlık küçükbaş hayvanımız var”

Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, “Kurban kesecek vatandaşlarımız hem daha sağlıklı hem de fiyatının uygun olması yönüyle küçükbaş hayvanları tercih etmeli” dedi.

TÜDKİYEB Genel Başkanı Nihat Çelik, Kurban Bayramı’nın yaklaşması ile birlikte kurbanlık durumuna ilişkin açıklamalarda bulundu. Çelik, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da piyasada Kurban Bayramı’nda kesileceği tahmin edilen sayının üzerinde kurbanlık vasıfta küçükbaş hayvan olduğunu belirtti. Çelik, geçen yıl Kurban Bayramı’nda Türkiye genelinde toplam 2,8 milyon civarında küçükbaş hayvanın kesildiği bilgisini vererek, “Ülkemiz genelinde şu an kurban olarak kesilebilecek 4 milyon civarında küçükbaş hayvanımız mevcuttur. Bu yüzden bu yıl da kurbanlık hayvan temini konusunda herhangi bir sıkıntı yaşanmayacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

Dünyada ve Türkiye’de yaşanan Covid-19 sürecinin insan sağlığının paradan çok daha önemli olduğunu gösterdiğine dikkat çeken Çelik, yaşanan sağlık sorunlarıyla birlikte insan kayıplarının fazlaca yaşandığı bir zamanda meraya ve doğal ortamda otlatmaya dayalı olarak yapılan küçükbaş hayvancılığın insanlar için doğal, sağlıklı ve güvenilir beslenmenin ilk adresi olduğunu ve bu yönüyle de küçükbaş hayvan tercihinin yerinde olacağını belirtti.

“Kurbanlık küçükbaş hayvanlarda kilogram fiyatı 22-40 lira, canlı hayvan baş fiyatı ise bin 500-3 bin 500 lira arasında değişmektedir”

Kurbanlık küçükbaş fiyatlarını değerlendiren Çelik, şöyle devam etti:

“Ülkemizin pek çok yerinde kurbanlık küçükbaş hayvan fiyatlarının geçen yıla göre bir miktar artış göstereceğini tahmin ediyoruz. Çünkü karma yem ve kaba yem fiyatlarında geçen yıla göre yüzde 100’e yaklaşan oranlarda artışlar yaşanmış, buna diğer masrafların eklenmesiyle birim maliyetler daha da artmıştır. Yine de her ne surette olursa olsun küçükbaş hayvan kesiminin vatandaşlarımızın kesesini fazlaca zorlamayacağını söyleyebiliriz.”

Kurban satışlarının illere göre değiştiği, çoğunlukla kilogram hesabıyla veya canlı hayvan baş fiyatıyla satıldığı bilgisini veren Çelik, “Birliklerimizden de aldığımız veriler değerlendirildiğinde kurbanlık küçükbaş hayvanlarda kilogram fiyatı 22 – 40 lira, canlı hayvan baş fiyatı ise bin 500 – 3 bin 500 lira arasında değişmektedir. Bu fiyatların belirlenmesinde birim maliyet analizleri, yavru elde edimleri, zayiatları, bakıcı masrafları, yem giderleri, ilaç ile veteriner giderleri, harcanan emek ve yetiştirici karı etkili olmaktadır” ifadelerini kullandı.

“Kurbanlık fiyatları oluşturulurken Merkez Birliğimizden görüş alınmalıdır”

Belirlenen kurbanlık fiyatlarının olması gerekenden düşük olduğuna dikkat çeken Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü:

“2021 yılı vekaletle yurt içi kurban kesim bedelini Türkiye Diyanet Vakfı’nın bin 125 lira, Kızılay’ın ise bin 50 lira olarak açıklaması yetiştiricilerimizin yoğun tepkisine neden olmuştur. Diyanet İşleri Başkanlığı kurban ile ilgili dini vecibelerin eda edilmesinde, gereken usul ve hükümlerin yerine getirilmesinde Müslümanlara yol gösterici olmalıdır. Bu konular tamamen Diyanet İşleri Başkanlığının asli görevleri arasında yer almaktadır. Vekalet ile kesilen kurbanlık fiyatları belirlenirken yetiştiricilerimiz ezdirilmemelidir. Bu nedenle ülke şartları değerlendirilmeden, yetiştiricilerin emekleri, hakları, alın terleri düşünülmeden, üstelik kurban edilecek küçükbaş hayvanların koyun keçi türü, ırkları, muhtemel kilogram ağırlıkları belirtilmeksizin fiyat açıklanması uygun olmamıştır. Bu açıklama, vekalet ile kurban kestirecek vatandaşlarımızın bilgilendirilmesi açısından şeffaflık adına doğru olmadığı gibi, kurbanını yetiştiricilerden satın alarak bizzat kesecek veya kestirecek vatandaşlarımız ile yetiştiriciler arasında emsal veya referans bir fiyatmış gibi hatalı algının oluşmasına ve yetiştiricilerimizin de mağduriyetine neden olabilecektir. Kurbanlık fiyatları oluşturulurken Merkez Birliğimizden görüş alınmalıdır. 270 bin üyesi olan birliklerimizin temsilcisi merkez birliğimizin görüşüne başvurmaksızın böylesine gerçek dışı rakamlarla fiyat belirlenmesi gerek Merkez Birliğimizi gerekse üyelerimizi büyük bir üzüntüye sevk etmiştir. Artan girdi maliyetleri karşısında yetiştiricimizin verdiği emeklerin hiçe sayıldığını ve bu kararın bir kez daha yetiştiricinin belini büktüğünü maalesef görmekte ve izlemekteyiz. Yaylada merada, dağda bayırda, yağmurda çamurda, karda kışta, gece demeden gündüz demeden binbir zahmetle, binbir emekle, hayvanlarını yetiştirmeye, çoluk çocuğunun nafakasını kazanmaya çalışan, ülkemiz hayvancılığına katkı sağlayan, tüketicimizin kaliteli, güvenli, sağlıklı et ve süt ihtiyaçlarını karşılayan çilekeş yetiştiricilerimizin emeklerine büyük haksızlık yapılmıştır. Türkiye Diyanet Vakfı ve Kızılay’ın belirlediği kurban fiyatları birliklerimizden alınan piyasa fiyatlarının çok altında kalmıştır.”

“Hayvancılığımızın sürdürülebilirliği açısından kurban pazarlarında damızlık vasıfta dişi hayvan satılmasının kesinlikle önüne geçilmesi gerekmektedir”

Genel Başkan Çelik, küçükbaş hayvanlar arasında özellikle damızlık değeri olan dişi hayvanların kesime gitmesinden yana olmadıklarının altını çizerek, hayvancılığın sürdürülebilirliği açısından kurban pazarlarında damızlık vasıfta dişi hayvan satılmasının kesinlikle önüne geçilmesi, damızlık değerini yitirmiş hayvanların pazarlara sevkinde zorluk çıkarılmaması gerektiğini bildirdi.

“Yetiştiricilerimizin elde kalan hayvanları Et ve Süt Kurumunca değerinden satın alınmalı”

Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da kurbanlık hayvanlarını satamayan yetiştiricilerin elde kalan hayvanlarının Et ve Süt Kurumunca değerinden satın alınmasını isteyen Çelik, bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığından yetiştiricilerin mağdur olmaması adına destek beklediklerini ifade etti.

Kurbanlıklarını satmak isteyen yetiştiricilerin büyükşehirlerde belediyelerin belirlediği kurban satış yerlerine yüksek meblağlarda kira bedeli ödediğini söyleyen Çelik, “Zaten yüksek girdi maliyetleriyle zor durumda olan yetiştiricilerimize getirilen bu ek külfet, yetiştiricilerimizi daha da zor durumda bırakacaktır. Belediyelerimizden ricamız bu yerleri uygun fiyattan yetiştiricilerimize kullandırmaları, yetiştiricilerimizin ihtiyacını karşılayacak hizmetleri vermeleridir” dedi.